راهکارها و اصول علاقه‌مندسازی کودکان به عبادت

راهکارها و اصول علاقه‌مندسازی کودکان به عبادت قسمت اول

1. اول جذب و آموزش سپس رفتار

پیامبر اعظم(ص): کودکانتان را گرامی بدارید و آنان را خوب تربیت کنیدیکی از اصول تربیت دینی به ویژه علاقه‌مندی کودکان به عبادت، توجه به آموزش این مسئله است. کودکی که از همان اوان طفولیت خود را در کنار عبادت والدین و در جمع‌های معنوی می‌یابد، زمینه بیشتری برای پرسشگری درباره دین و امور دینی در او شکل می‌گیرد. از این رو بر پدر و مادر لازم است خود را برای پاسخگویی به سؤالات دینی کودک آماده سازند. آگاهی کودکان از چگونگی انجام فرایض دینی و نیز دانستن فلسفه انجام آن به گونه‌ای محدود، می‌تواند مشوق خوبی برای انجام این کار و استمرار آن باشد. مثلا درباره نماز خواندن کودکان، اگر در سن مطالعه هستند کتاب‌های مناسب تهیه کنیم و در مناسبت‌هایی به آنان هدیه بدهیم. 

2. تشویق به جای تحمیل

برخی از پدر و مادرها، به خوبی از شیوه تشویق کودک بهره‌مند می‌شوند. این تشویق‌ها می‌تواند کلامی و غیرکلامی باشد. مثلا دختر خردسالی که در کنار مادر به نماز ایستاده، می‌تواند بعد از نماز با این جملات تحسین شود: تو توی این چادر نماز مثل فرشته‌ها شدی! وقتی دست‌های کوچولیت را برای دعا بالا می‌گیری، خیلی زیبا می‌شوی، از وقتی که با من نماز می‌خوانی، احساس می‌کنم که دوست‌داشتنی‌تر شدی». همچنین می‌توان به صورت متناوب هدیه‌هایی را به کودکان داد و آنان را بدین وسیله به خاطر رفتار خوب‌شان تشویق کرد. توجه داشته باشید که در این زمینه از واژه جایزه استفاده نکنید، زیرا فرزندان شما را شرطی می‌کند. اما واژه هدیه در این زمینه مناسب‌تر است چون هم انگیزه رفتارشان را درونی نگه می‌دارد و هم از آسیب شرطی شدن و عبادت به شرط مزد آنان را دور می‌کند. ضمن اینکه هدیه آیینی دینی است و بار عاطفی بیشتری را دارد.وقتی کودک هنگام نماز خواندن شما جانماز می‌آورد و به اصطلاح خودش نماز می‌خواند، او را تشویق کنید و دستی بر سر و رویش بکشید.پسری که هنوز مکلف نشده، همین که تشویق و ترغیب شود و این نکته را درک کند که اگر خدا به من گفته نماز بخوانم برای این است که به او نزدیک شوم و تقرب پیدا کنم، به این نتیجه خواهد رسید که از این طریق از بهداشت روانی بالاتری برخوردار خواهد شد و آرامش پیدا می‌کند. بنابراین قطعا نماز می‌خواند ولی زور و تهدید روش‌های نتیجه‌بخشی نیست.مهم‌ترین نکته‌ای که کودکان باید بدانند این است که انجام فرایض دینی برای خودشان چه سودی(آرامش روحی و روانی) دارد؟ کارهای معنوی به تعمیق و تأمین بهداشت روانی کودکان کمک می‌کند و هیچ سودی برای دیگران ندارد.از کودکان بخواهیم انجام دادن یا ندادن فرایض دینی را با هم مقایسه کنید تا خودشان نتیجه بگیرند که پایبندی به این احکام به نفع آنهاست.